Theo báo cáo của Tổng cục Môi trường, qua vụ vỡ đập chứa Gyps thải cho thấy, Công ty cổ phần DAP số 2 còn khá chủ quan và chậm trễ trong việc phòng ngừa, ứng phó với sự cố do đập chứa Gyps thải, mặc dù đã có yêu cầu và cảnh báo của Tổng cục Môi trường (trả hồ sơ xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường) và Đoàn Giám sát của Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội gần đây.

​Về sự cố vỡ đập Gyps thải của nhà máy sản xuất phân bón Điamôn phốt phát (DAP) số 2 tại KCN Tằng Loỏng, huyện Bảo Thắng, Lào Cai, theo báo cáo nhanh từ đoàn công tác của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, các cơ quan chức năng của tỉnh Lào Cai đang khẩn trương xác định nguyên và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến sự cố vỡ đập Gyps. Tuy nhiên, theo đánh giá ban đầu của các cơ quan chuyên môn, nguyên nhân chính gây vỡ đập Gyps thải là do bờ đập được xây dựng bằng đất, mặc dù được lót đáy bằng vải địa kỹ thuật nhưng do độ cao bờ đập khá lớn, kỹ thuật thi công kém kết hợp với đợt mưa dài ngày, dẫn đến nước thải ngấm qua thành đập gây nhũn đất, dẫn đến sự cố vỡ đập chứa Gyps.

Vị trí xảy ra sự cố vỡ đập thải của nhà máy DAP 2 Lào Cai. Ảnh Bích Hợp

Được biết, trước đó, ngày 13/4/2018, Tổng cục Môi trường được giao xử lý hồ sơ đề nghị kiểm tra, xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của Dự án "Đầu tư xây dựng công trình Nhà máy sản xuất phân bón Điamôn phốt phát (DAP) số 2" kèm theo công văn số 443a/CV-DAP2 ngày 30/3/2018 của Công ty Cổ phần DAP số 2 - Vinachem.

Tuy nhiên, vào lúc 16h ngày 8/5/2018, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai đã phát hiện sự việc rò rỉ nước thải từ khu vực bãi thải Gyps của công ty ra ngoài môi trường. Kết quả đo nhanh tại hiện trường đối với các mẫu nước thải bị rò rỉ cho thấy thông số pH có giá trị từ 3,22-4,23. Sự việc trên cho thấy, công trình bảo vệ môi trường của công ty không đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Do đó, Tổng cục Môi trường không đủ căn cứ để xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường cho toàn bộ Dự án "Đầu tư xây dựng công trình Nhà máy sản xuất phân bón Điamôn phốt phát (DAP) số 2" của công ty. Và đã ra thông báo số 27/TB-TCMT ngày 14/5/2018 về việc "Trả hồ sơ đề nghị xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án". 

Tại thông báo này, Tổng cục Môi trường yêu cầu Công ty khẩn trương thực hiện ngay các biện pháp khắc phục triệt để hậu quả do sự cố rò rỉ nước thải thu hồi từ bãi Gyps theo yêu cầu của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai. Đồng thời, yêu cầu Công ty phải có biện pháp lót đáy triệt để, tránh thẩm thấu nước thải ra ngoài môi trường. Đặc biệt, trong thông báo có nêu rõ cụ thể công ty phải "có biện pháp kè đá, bê tông hóa đối với thành đê và mặt đê của hồ chứa nước bãi thải Gyps, đảm bảo độ cao an toàn của đê để không bị rò rỉ, tràn nước thải ra ngoài môi trường".

Thông báo cũng nêu rõ, kết quả thực hiện cũng như hoàn thành việc khắc phục hậu quả, hoàn thiện hồ sơ báo cáo hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường Công ty phải báo cáo về Bộ Tài nguyên và Môi trường để kiểm tra khắc phục hậu quả theo quy định.

Nhà ở, tài sản và nhiều diện tích hoa màu của một số hộ dân bị thiệt hai do sự cố. Ảnh Bích Hợp

Công văn của UBND Thành phố Yên Bái  khuyến cáo việc sử dụng nước mặt sông Thao, sông Hồng sau sự cố  vỡ đập bãi thải

Tuy nhiên, khi Công ty cổ phần DAP số 2 chưa hoàn thành các yêu cầu theo thông báo của Tổng cục Môi trường thì vào lúc 12 giờ ngày 7/9 đã xảy ra sự cố vỡ bờ bao hồ chứa quặng thải Nhà máy DAP số 2, khiến hàng nghìn mét khối nước thải, chất thải nguy hại tràn ra môi trường và tràn vào hàng chục hộ dân thị trấn Tằng Loỏng và xã Phú Nhuận, huyện Bảo Thắng.

(Theo Báo TN&MT)